Czyli jak bez firmy sprzedawać swoje rękodzieło
Czym jest działalność nierejestrowana i kto może ją wykonywać?
Działalność nierejestrowana to stosunkowo nowe rozwiązanie – tzw. „firma na próbę” - dostosowane do osób, które dopiero próbują swoich sił w biznesie, chcą dorobić sobie do umowy o pracę, zajmują się drobną wytwórczością lub usługami etc., a jednocześnie z wielu względów rejestracja działalności i dopełnienie związanych z tym formalności nie jest dla nich opłacalne lub na tym etapie zwyczajnie ich przerasta.
W dużym skrócie działalność nierejestrowana pozwala na świadczenie usług lub sprzedaż towarów do pewnego limitu kwotowego bez obowiązku spełniania żadnych dodatkowych formalności – rejestracji w CEIDG, ZUS, zakładania kasy fiskalnej etc. Jednocześnie stwarza ona możliwości bliskie temu, co daje zwykła działalność gospodarcza – właściciel takiej „mini firmy” może legalnie wystawić fakturę, paragon, odliczyć sobie koszty uzyskania przychodu.
Czy to dla mnie?
Działalność nierejestrowaną możesz wykonywać, jeśli spełniasz warunki ustawowe, których – jak na Polskie realia – jest stosunkowo niewiele.
Powinieneś:
być osobą fizyczną (zwykłym człowiekiem posiadającym co najmniej ograniczoną zdolność do czynności prawnych, tj. ukończone 13 lat 😊)
Możesz więc być nastolatkiem, bezrobotnym, rolnikiem, emerytem, a nawet zatrudniony na umowę o pracę – nie ma tu żadnych ograniczeń.
Nie możesz:
prowadzić działalności regulowanej, czyli wymagającej spełnienia szczególnych warunków wynikających z innych przepisów – np. produkcji alkoholu, organizowania imprez turystycznych, prowadzenia szkół nauki jazdy, usług detektywistycznych etc.
być „byłym przedsiębiorcą” – tj. w ciągu ostatnich 60 miesięcy przed rozpoczęciem działalności nierejestrowanej nie możesz wykonywać „zwykłej” działalności gospodarczej
wykonywać działalności w ramach spółki cywilnej
Przekroczyć limitu przychodów, który od lipca 2023 r. wynosi 75% wynagrodzenia minimalnego – czyli w każdym miesiącu możesz zarobić maksymalnie 3600 zł
No dobrze, to jak zacząć?
Aby zacząć prowadzić działalność nierejestrowaną nie musisz rejestrować się w żadnym z urzędów. Nie trzeba również płacić ZUS-u czy dokonywać wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej ani do Krajowego Rejestru Sądowego. Siadasz do maszyny do szycia/zestawu stolarskigo/komputera, działasz, wystawiasz rachunek lub fakturę i czekasz na zapłatę 😉
*Tylko na koniec roku rozliczasz wynagrodzenia w PIT 😉
A co z VAT?
Co do zasady, z uwagi na próg 200.000,00 złotych, osoby, które prowadzą działalność nierejestrowaną, są zwolnione z podatku VAT. Istnieją jednak takie grupy działalności, które zobowiązują do rejestracji jako czynny podatnik VAT, niezależnie od wysokości osiąganych przychodów. Są to:
usługi prawnicze
usługi w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego
usługi jubilerskie
usługi ściągania długów, w tym factoringu
hurtowa i detaliczna sprzedaż części do samochodów i motocykli
internetowa sprzedaż preparatów kosmetycznych, toaletowych, sprzętu gospodarstwa domowego, wyrobów elektronicznych i optycznych.
Czy to kłóci się ze sobą? Nie 😊 Możesz zarejestrować się do VAT w ramach działalności nierejestrowanej – choć wymaga to oczywiście w takiej sytuacji spełnienia pewnych formalności.
Faktury, rachunki… już czujesz ten ból głowy?
Jedną z zalet działalności nierejestrowanej jest brak konieczności wystawiania faktury/paragonu. Co więcej – jeśli Twój kontrahent (kupujący, usługobiorca) potrzebuje takiego dokumentu, aby móc np. wykazać koszt poniesiony na zakup Twojej usługi lub towaru, możesz to zrobić. W dokumencie sprzedaży (fakturze lub rachunku) powinieneś ujawnić datę jego wystawienia, numer, dane sprzedawcy i nabywcy, datę sprzedaży, rodzaj i liczbę zakupionego towaru lub wykonanych usług oraz ich ceny no i oczywiście łączną kwotę do zapłaty.
W zakresie Twoich danych musisz wskazać tylko imię i nazwisko – nie potrzebujesz nawet numeru NIP.
I to tak wszystko bez podatków?!
Aż tak dobrze to nie ma 😉 Przychody z działalności nierejestrowanej podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Rozlicza się go tylko raz w roku, na podstawie Twojej deklaracji w PIT – to ty wskazujesz, ile w danym roku zarobiłeś i od takiej kwoty będziesz zobowiązany odprowadzić podatek.
Fakt prowadzenia działalności nierejestrowanej nie pozbawia Cię także możliwości obniżania uzyskanego przychodu o poniesione koszty. Tak jak inni przedsiębiorcy, powinieneś zbierać faktury lub paragony z NIP (do 450 zł) i prowadzić ich ewidencję. Na tej podstawie w PIT będziesz mógł wykazać realnie osiągnięty dochód – wynikający z przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania (takie jak zakup materiałów, dojazdy etc.).